Debata s Inzkom u Doboju
Specijalni predstavnik Evropske unije u Bosni i Hercegovini Valentin Inzko i ambasadorica Danske u BiH Nj.E. Kirsten Rosenvold Geelan 3. juna 2010. godine posjetili su Doboj i tom prilikom održana je javna debata o integraciji Bosne i Hercegovine u Evropsku uniju, u organizaciji Udruženja Vesta iz Tuzle. Debati je prisustvovalo više od 150 građana Doboja, Tešnja, Petrova, Usore, te opština Doboj Jug i Doboj Istok.
Specijalni predstavnik Evropske unije u Bosni i Hercegovni Valentin Inzko prenio je poruku snažnog opredjeljenja EU da BiH postane dio ove zajednice koja štiti prava preko 500 miliona građana. Teme o kojima se diskutovalo u Doboju bile su vezane za ekonomiju, zapošljavanje i priliv investicija, borbu protiv korupcije i vladavinu prava te mlade i obrazovanje.
Tokom debate je naglašeno da reforme koje se provode, kako bi se ispunili uslovi za ulazak BiH u EU, poboljšavaju svakodnevni život građana i doprinose da se prednosti članstva počinju osjećati i prije samog učlanjenja u EU. „Mnogima se čini da je 2018. godina predaleko, ali mnoge se pogodnosti mogu koristiti i prije ulaska u Uniju. To se odnosi na pristup strukturalnim i kohezionim fondovima, zatim na mobilnost studenata, putovanje bez viza i slično. Bosna i Hercegovina treba uložiti maksimalne napore kako bi ispunila uslove i dobila status zemlje-kandidata, kada će moći koristiti više sredstava i prilika, a to se može desiti za dvije godine“, rekao je Specijalni predstavnik Evropske unije u Bosni i Hercegovini Valentin Inzko.
Jedno od građanskih zapažanja na debati u Doboju bilo je da danski privrednici rijetko investiraju u Bosnu i Hercegovinu. Dansku ambasadoricu su upitali: „Šta građani i političari BiH mogu uraditi na stvaranju povoljnije klime za danska ulaganja?'' Uz konstataciju da i građani BiH koji žive u Danskoj vrlo rijetko ulažu u BiH, ambasadorica Kirsten Rosenvold Geelan je odgovorila: “Postoji određeni broj danskih firmi koje su prisutne, bilo sa svojim predstavništvima ili kroz druge kancelarije, ali i sa svojom proizvodnjom u Bosni i Hercegovini. Jedan od najboljih primjera je u Han Pijesku gdje je Danska firma Tankso 2006. godine kupila državnu firmu za proizvodnju drveta i tu prenijela svoju proizvodnju. Sada se ta firma zove Drvoart. Ova firma skoro svu svoju proizvodnju izvozi u skandinavske zemlje, a zapošljava oko 80 radnika i najveći je poslodavac u tom regionu”.
Prema riječima ambasadorice Geelan, ekonomska kriza je uticala na zaustavljanje realizacije projekta, odnosno izgradnje objekata na moru. Pored ovog primjera, postoji zainteresovanost drugih danskih kompanija za ulaganja u BiH, ali nedostaje adekvatna zakonska legislativa, pojasnila je ambasadorica.
Učesnicima je naglešeno da je prioritet evropskih institucija još od 90-tih godina vezan za zapošljavanje i socijana pitanja. Temeljni cilj Unije je razvoj najkonkurentnije i najdinamičnije svjetske ekonomije bazirane na znanju, održivosti ekonomskog rasta, kreiranju novih radnih mjesta i socijalnoj koheziji. EU će od 2007. do 2013. godine za rast i zapošljavanje izdvojiti 85,6 milijardi eura. Savjetnik načelnika za pristup EU fondovima iz Tešnja, Ismar Alagić upitao je da li se odustalo od projekta regionalizacije, odnosno da li postojeći političko-administrativni aranžmani u BiH ispunjavaju uslove da budu regije po principima važećim u EU? „Evropska unija ima novac za regionalnu saradnju, ali u BiH to još nije aktuelno“, odgovorio je Inzko.
Jedan od prioriteta BiH na putu ka EU je sprovedba državne Strategije borbe protiv korupcije koja je usvojena 2009. godine, kao i Akcionog plana, te osnivanje Agencije za borbu protiv korupcije. Strategija borbe protiv korupcije, između ostalog podrazumijeva i uvođenje obaveznih nastavnih sadržaja za studente do 2014. godine o načinima borbe protiv korupcije. U dijelu debate u kojem se govorilo o mladima i obrazovanju naglašeno je da EU, podsticanjem saradnje između država članica i podržavanjem i dopunjavanjem njihove djelatnosti, pruža doprinos razvoju kvalitetnog obrazovanja.
Pojašnjeno je da je EU utvrdila nekoliko ciljeva u području obrazovanja, strukovne edukacije i mladih, a koje su vezane za razvoj evropskog okvira obrazovanja, popularizaciju jezika država članica, jačanje mobilnosti studenata i nastavnika, priznavanje diploma, jačanje saradnje među različitim obrazovnim sistemima i poticaj razvoja obrazovanja na daljinu. Mlade učesnike na debati su interesovali načini i iskustva organizovanja mladih u EU, te da li je praksa Savjeta učenika donijela pomake u obrazovnom sistemu evropske zajednice. Specijalni predstavnik Evropske unije je u odgovoru srednješkolcima naglasio: „Evropska zajednica će pomagati u borbi protiv korupcije i mladima. U našim zemljama mladi su organizovani u savjete po gradovima, regijama i državama i oni održavaju redovne sastanke sa ministricom koja sluša njihove primjedbe jer oni su glasači i budućnost zemlje''. “EU je izrazila spremnost, ali je na političarima da ispune tražene uslove. Uloga građana BiH u ovom procesu je da potiču političare na ostvarivanje zadatih uslova tražeći odgovornost političara za neuspjehe”, rečeno je ovom prilikom.
Ovo je peta od predviđenih 10 debata koje se održavaju u cijeloj BiH, a cilj je uključiti širu javnost u diskusiju o evropskom putu BiH. Naredna debata biće održana u Bijeljini, 9. juna u Hotelu Drina s početkom u 13 sati, nakon koje do sredine jula slijede debate u Mostaru, Prijedoru, Palama i Trebinju.
